DYSCYPLINA

Cel - ZAPOBIEGANIE trudnym zachowaniom

KARA

Cel - REAGOWANIE na trudne zachowanie

Wymaga systematyczności i czasu

Reagujemy „tu i teraz”

Kształtujemy charakter dziecka

Uczymy poddawania się osobie mającej władzę

Chronimy i opiekujemy się

Wykorzystujemy ból fizyczny lub emocjonalny

Wzmacniamy więzi rodzinne

Relacje rodzinne są pełne strachu i dystansu

Zachęcamy do samokontroli i przestrzegania zasad

Przyzwyczajamy do przestrzegania zasad tylko w towarzystwie osób posiadających władzę

Zachęcamy do podejmowania decyzji, odpowiedzialności

Podejmujemy decyzje i odpowiedzialność za dziecko, pozostaje niedojrzałe

Wzmacniamy poczucie własnej wartości

Obniżamy poczucie własnej wartości

Uczymy sposobów rozwiązywania lub unikania problemów

Narzucamy swój sposób postępowania

• IGNOROWANIE

Pomocna metoda kiedy dziecko „nakręca się” emocjonalnie, ma trudności z zakończeniem działania, które nam się nie podoba, manipuluje naszymi uczuciami chcąc wymusić ustępstwo.

• PRZEWIDYWANIE SYTUACJI TRUDNYCH I STRESUJĄCYCH

Dzieci skoncentrowane na przyjemnościach bardzo złoszczą się, kiedy nieoczekiwanie przerywa się ich czynność. Dzieci nieśmiałe, z trudnościami adaptacyjnymi mają objawy lęku, często bóle brzucha i głowy. Warto informować je o mających nastąpić zdarzeniach określając czego od nich oczekujemy.

• ZMIANA ŚRODOWISKA LUB ZAJĘCIA

Szczególnie dobra metoda dla złoszczących się maluchów. Odwracanie uwagi powoduje, że szybko zapominają co ich zdenerwowało. Warto też wykorzystać ją u nastolatków, kiedy chcemy pomóc im radzić sobie ze smutkiem lub przygnębieniem.

• USTALANIE I PRZYPOMINANIE REGUŁ

Do zastosowania w każdym wieku. Dzieci uczą się reguł postępowania, tylko czasem chcą „na skróty” osiągnąć swoje cele. Przypominanie o zasadach pomaga na zawsze zapamiętać to co jest ważne dla rodziców.

• PLANOWANIE ZAJĘĆ W CIĄGU DNIA

Trudne dzieci gorzej zachowują się w chaosie. Kiedy wiedzą jaki jest plan dnia łatwiej wyegzekwować od nich właściwe zachowanie.

• WYRAŻANIE OCZEKIWAŃ CO DO WŁAŚCIWYCH ZACHOWAŃ W PRZYSZŁOŚCI

Omawiając negatywne zachowanie mówmy o nim w czasie przeszłym. Podkreślajmy, że w przyszłości chcemy zobaczyć to co właściwe. W taki sposób budujemy wzór pozytywnych zachowań dzieci.

• WYSŁUCHANIE WERSJI DZIECKA

Słuchanie tego co mają dzieci do opowiedzenia jest niezbędne do budowania poczucia bycia ważnym i rozumianym. Nie musimy się zgadzać z wersją zdarzeń opowieści, ale powinniśmy jej wysłuchać. Dopytać. A następnie możemy o tym rozmawiać.

• CHWALENIE POŻĄDANYCH ZACHOWAŃ

Trzeba dostrzegać najmniejsze, pozytywne zmiany. Trzeba ich szukać i wzmacniać chwaleniem. Wtedy jest szansa, że dzieci wbudują dobre zachowanie w swój obraz siebie i będą kontynuowały dobre zachowanie.

• NAGRADZANIE WŁAŚCIWYCH ZACHOWAŃ

Dzieci trudne warto nagradzać, ale niematerialnie (czyli najlepiej wspólnymi rozrywkami) i za dłuższy okres wypełniania obowiązków (np. za cały tydzień). Wówczas wzmacniamy więzi rodzinne i wspólnie cieszymy się z ich poprawy.

• JASNE I KRÓTKIE WYRAŻANIE UCZUĆ PRZEZ RODZICA

Odważne mówienie dzieciom o naszych uczuciach rozczarowania, smutku, wstydu za negatywne zachowania, ale i dumy podziwu za zaangażowanie w zmianę wzmacnia to czego oczekujemy od dzieci i pomaga budować relacje emocjonalne.

• OGRANICZANIE ZAJĘĆ DO OKREŚLONYCH MIEJSC

Wyraźna organizacja przestrzeni w domu do nauki, zabawy i wypoczynku powoduje, że łatwiej wyegzekwować od dzieci porządek oraz odpowiednie zachowania.

• ZACHĘCANIE DZIECI DO OKREŚLANIA WŁASNYCH REGUŁ

Kiedy pozwalamy dzieciom formułować zasady funkcjonowania, wówczas są one bardziej zmotywowane do ich przestrzegania. Oczywiście my, jako rodzice pilnujemy, żeby zasady te były bezpieczne i adekwatne do naszych oczekiwań.

• POZWOLENIE UCZENIA SIĘ NA WŁASNYCH BŁĘDACH

Dzieci trudne znane są z tego, że uczą się wyłącznie na własnych błędach. Nie uczą się na czyimś przykładzie, nie mają też autorytetu w dorosłych. Dlatego pomóżmy im wyciągnąć dobre i właściwe wnioski z błędów, które popełniają. Przypominajmy często o konsekwencjach, które miały miejsce w danych trudnościach i skupmy się na uczeniu ich radzenia sobie z trudnościami i naprawiania szkód jakie wyrządzają innym osobom swoim zachowaniem.

• UCZENIE DZIECI POKONYWANIA TRUDNOŚCI SAMODZIELNIE I Z INNYMI

Kiedy widzimy, że dzieci szybko zniechęcają się i porzucają to co im nie wychodzi – a zamiast pracy szukają odreagowania w przyjemnościach - nie pozwólmy na to! Pomóżmy im przezwyciężać trudności małymi krokami, wspólnym szukaniem odpowiedniego sposobu na kłopot, aktywnym pokonywaniem barier w ich życiu.

• UCZENIE SKUTECZNEGO POROZUMIEWANIA SIĘ

Dzieci problemowe bardziej pokazują swoje kłopoty niż o nich mówią. Dlatego tak ważne jest uczenie ich nazywania emocji, myśli, które krążą im w głowie. Wypowiadanie tego co jest w nas uspokaja nasze ciało. Warto, szczególnie z nastolatkami, skupić się na tym na co mają wpływ i co mogą zmienić.

• WYKAZANIE NATURALNYCH I LOGICZNYCH KONSEKWENCJI ZACHOWAŃ

Pamiętajmy, że kłopoty jakie wytwarzają nasze dzieci są karą dla nich. Straty naturalnie wynikające z negatywnego zachowania zapisują się w ich pamięci jako coś bardzo nieprzyjemnego. Dlatego zamiast krzyczeć „a nie mówiłam?” skupmy się na naprawie wyrządzonych szkód oraz określeniu zasad pozwalających na unikanie tych problemów w przyszłości.