RESOCJALIZACJA W MŁODZIEŻOWYCH OŚRODKACH WYCHOWAWCZYCH

       Pojęcie resocjalizacji, wraz z wyodrębnieniem się w okresie międzywojennym pedagogiki specjalnej weszło do polskiej literatury. Głównym przedmiotem jej rozważań jest wychowanie dziecka ze specjalnymi potrzebami fizycznymi, intelektualnymi lub społecznymi, pozostającymi poza pozytywnymi wpływami społeczeństwa. Również do tej grupy zalicza się młodzież niedostosowaną społecznie. Bardzo szybko to pojęcie, zostało podporządkowane pod przepisy prawa, wykorzystywane do uzasadnień postępowania, opisu zachowań nieletnich i reakcji prawnej na wypaczenia przestępcze, uchylanie się od obowiązków szkolnych, edukacyjnych, sytuacje zaniedbanych wychowawczo dzieci. Jedną z takich reakcji jest umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

       Od początki istnienia tego typu instytucji poszukuje się skutecznych modeli wychowania. Współcześnie prace o charakterze eksperymentalnym, gromadzą się wokół zorganizowania czasu izolacji w taki sposób, aby osiągnąć cele resocjalizacyjne, wychowawcze. Bardzo dobrze jest ukazany wachlarz takowych działań w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Jaworzu, gdzie praca placówki opiera się na dwóch filarach wzajemnie się uzupełniających: szkoła, internat. Wychowankami (MOW) są dzieci i młodzież niedostosowana społecznie, wobec których sąd rodzinny zastosował środek wychowawczy w postaci umieszczenia ich w ośrodku. W procesie resocjalizacji stawia się przed wszystkim, na przekształcenie negatywnych nastawień, zachowań wychowanka w postawy, normy akceptowane przez społeczeństwo dzięki przystosowaniu nieletniego do reguł społeczno- moralnych wypracowanych dzięki nauce, pracy oraz organizacji czasu wolnego. Nieletni uczestniczy  w podejmowaniu decyzji w swoich sprawach, może wpływać na życie placówki, wyrażać swoje emocje nawet jeśli są negatywne, ma możliwość wyboru spędzania czasu wolnego, kół zainteresowań, sportu który chce uprawiać mimo tego, iż znajduję się w izolacji w dużej części ma prawo o sobie decydować.

       Czas który pozostaje wychowankom gdy zajęcia szkolne już się zakończą to czas zajęć w internacie, gdzie odbywa się: odrabianie lekcji, nauka własna, czytelnictwo, zajęcia w kołach zainteresowań, zajęcia sportowe, gry, zabawy, oglądnie telewizji, wykonywanie prac porządkowych, społecznych, gospodarczych, pogadanki, rozmowy indywidualne oraz co najważniejsze zajęcia wychowawczo- terapeutyczne. Internat jest traktowany przez wychowanków jako swoisty dom dlatego w dużej mierze efekty procesu resocjalizacji zależą od organizacji czasu i zaangażowania wychowawców.

       Działalność resocjalizacyjna oraz wychowawcza koncentruję się na indywidualnych grupach wychowawczych, każda z nich ma swoisty charakter.

Wszelkiego rodzaju zaburzenia w rozwoju, zachowaniu jego braki, dokonują się w środowisku naturalnym, otwartym. Nie ma możliwości ich likwidacji tylko za bramą ośrodka w izolacji, konieczne jest nawiązanie i podtrzymywanie przez wychowanków kontaktów ze środowiskiem zewnętrznym po przez prace społeczne, koła zainteresowań, wolontariat, konkursy itp. tak jak ma to miejsce w Młodzieżowych Ośrodku Wychowawczym w Jaworzu, dzięki czemu uczą się  odpowiedzialnych ról społecznych, utożsamiają się z nimi i po wyjściu łatwiej potrafią odnaleźć się codziennym życiu.

       Placówka przez cały czas swojego istnienia, stara się stworzyć warunki, aby przywrócić podopiecznych ich poczucie wartości, godność osobistą, dbając o rozwój wewnętrzny, aby poczuł się świadomym swoich możliwości ale również słabości, by mógł sam kierować swoim dalszym życiem, nie zakłócając  z normami społecznymi.          

„Wychowawca musi ryzykować sobą. W krainie kłamstwa jego prawdomówność musi być większa niż prawdomówność wychowanka. W krainie niesprawiedliwości jego sprawiedliwość musi przewyższać poczucie sprawiedliwości jego wychowanków. W krainie nienawiści i podejrzliwości on musi być bardziej prosty i jawny. Na tym polega jego wierność. Ten, kto powierzył mu swoją nadzieję, musi wiedzieć że powiernik jest razem z nim- razem, to znaczy, że w sprawach podstawowych pół kroku przed nim. „

Ks. Prof. Józef Tischner

                                                                                            WYCHOWAWCA DARIA KUŁAK

Bibliografia u autora publikacji