PROGRAM

WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY

MŁODZIEŻOWEGO OŚRODKA WYCHOWAWCZEGO

W JAWORZU

 

Rok szkolny 2019/2020

 

OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE:

 

 

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo Oświatowe ( Dz. U. z 2017r. poz. 59 ze zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017r. poz. 1652)
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015r. poz.28 i 875)
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2018r. poz.214)
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017r.  w sprawie publicznych placówek oświatowo- wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno- wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno- wychowawczych oraz placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (Dz. U. z 2017r. poz. 1606)
6. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia z dnia 09 listopada 1995r. ( Dz. U. z 1996 Nr 10. poz. 55.). Ostatnia nowelizacja z dnia 08 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o PIS (Dz. U. z 2010 Nr 81, poz. 529)
7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 sierpnia 2017r. w sprawie szczegółowego sposobu realizacji w szkołach środków towarzyszących o charakterze edukacyjnym, które służą prawidłowej realizacji programu dla szkół oraz upowszechniają wśród dzieci zdrowe nawyki żywieniowe (Dz. U. z 2017r. poz. 1659)
8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226) ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 (Dz. U. Nr 180. poz. 1493).
9. Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 23 lipca 2008r. ( Dz. U. z 2008r. Nr 180. poz. 1108).
10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017r. poz. 1591)
11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017r. poz. 1578)
12. Statut MOW

 

 

 

I. Wprowadzenie

 

            Program profilaktyczno-wychowawczy ośrodka jest stworzony na bazie: podstawy prawnej, statutu ośrodka, WSO, wniosków z ewaluacji różnych sfer funkcjonowania środka oraz danych wypracowanych przez pracowników ośrodka w trakcie realizacji zadań i obowiązków. Określa on cele i szczegółowe zadania oraz ich formy, terminy realizacji, dzięki którym możliwe jest wspieranie rozwoju młodzieży niedostosowanej społecznie. Program zawiera ponadto dane dotyczące ewaluowania jego treści i form pracy. Wnioski z corocznej ewaluacji będą czynnikiem modyfikującym podejmowane działania wychowawczo-profilaktyczne. Dzięki wprowadzanym zmianom mamy nadzieję na zwiększenie skuteczności resocjalizacji wychowanków  w naszym  ośrodku.

Wychowanie rozumiemy jako działania z zakresu promocji zdrowia polegające na wspieraniu dziecka w pełnym rozwoju, którego celem jest osiągnięcie jak największej dojrzałości w sferach: fizycznej, psychologicznej (emocjonalnej, intelektualnej), społecznej, moralnej. Potrzeby poszczególnych sfer określają nam horyzont oddziaływań wychowawczo-profilaktycznych.

Natomiast profilaktykę rozumiemy jako proces wspomagania podopiecznych w radzeniu sobie z „zachowaniami problemowymi” manifestującymi się w nieprzestrzeganiu norm społecznych i wymagań stosownych do wieku. Bunt wobec norm społecznych zwiększa ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego oraz otoczenia naszych wychowanków.

W naszym MOW profilaktyka spełnia równie ważną rolę co wychowanie. W połączeniu tworzą one system oddziaływań, który pozwala kadrze spójnie budować wiedzę i umiejętności życiowe młodego człowieka. Profilaktyka ogniskuje się wokół procesów takich jak: zwiększanie odporności psychologicznej i zaradności życiowej, ograniczanie oraz likwidowanie czynników ryzyka różnych zaburzeń, inicjowania i wzmacniania czynników ochraniających potencjał rozwojowy dzieci.

 

II. Misja Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego i model absolwenta

 

            MOW w Jaworzu jest placówką resocjalizacyjną przeznaczoną dla chłopców niedostosowanych społecznie. Celem naszej kadry jest stworzenie takich warunków wychowawczych, edukacyjnych, zdrowotnych i materialnych, które umożliwiają właściwą resocjalizację oraz rozwój osobowy przebywającej tu młodzieży. Model absolwenta ośrodka prezentuje następujące cechy:

- posiada wiadomości i umiejętności w zakresie niezbędnym do dalszego kształcenia i ma motywację do podjęcia dalszej nauki,

- umie czytać ze zrozumieniem,

- wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania problemów życia codziennego, a w razie potrzeby zwraca się o pomoc do odpowiednich osób lub instytucji,

- respektuje społecznie przyjęte normy zachowań i jest świadomy konsekwencji postępowania niezgodnego z prawem,

- dobrze funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu: w domu i w szkole: jest pogodny, pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi, potrafi współpracować, jest proekologiczny,

- jest człowiekiem odpowiedzialnym, wytrwałym i rzetelnym w wykonywaniu obowiązków,

- zna i przestrzega zasad higieny, bezpieczeństwa i zdrowego stylu życia,

- umie zadbać o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne,

- uczestniczy w życiu społecznym, kulturalnym,

-zna wartość działalności charytatywnej,

-jest otwarty i tolerancyjny względem innych ludzi, szczególnie niepełnosprawnych, odmiennych rasowo,

-ma stabilny, prospołeczny system wartości i wie jaki sens ma ludzkie życie.

 

III. Analiza potrzeb placówki i wytyczne do aktualnego programu wychowawczo-profilaktycznego

1.Wnioski z ewaluacji Programu Wychowawczo-Profilaktycznego:

-kontynuowanie umieszczania na stronie internetowej materiałów edukacyjnych, profilaktycznych dla rodziców,

-wdrożenie ściślejszej współpracy z PZP celem organizacji terminów interwencyjnych potrzebnych w sytuacjach kryzysowych,

-kontynuowanie i rozwijanie pozytywnych relacji z wychowankami oraz opiekunami prawnymi, co będzie sprzyjało integracji oddziaływań wychowawczych pomiędzy MOW i domem, lepszej współpracy oraz skuteczniejszym rozwiązywaniem sytuacji trudnych,

-skuteczniejsze odkrywanie uzdolnień i wykorzystywanie potencjału każdego wychowanka w procesie resocjalizacji,

-kontynuacja działań zmierzających do ujednolicenia oddziaływań wychowawczych wewnątrz placówki (internat-szkoła),

-stwarzanie dla wszystkich wychowanków sytuacji pozwalających na trening wyrażania opinii, asertywnej komunikacji, konstruktywnego rozwiązywania konfliktów,

-organizacja szkoleń dla kadry poszerzających kompetencje i wiedzę na temat profilaktyki uzależnień, rozwoju psychoseksualnego, postępowania z młodzieżą wykazującą zaburzenia zdrowia psychicznego,

-uściślenie współpracy kadry ze specjalistami, rozważenie: większego zaangażowania specjalistów w pracę grupową na co dzień i w sytuacjach kryzysowych oraz pracy w weekendy,

-wdrożenie i realizacja Paszportu Kompetencji Zawodowych I,II,III. Dział 9.1 – aktywna integracja, poddział 9.1.5 – program aktywnej integracji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (podniesienie kompetencji miękkich i zawodowych).

 

2.Wnioski z ewaluacji wewnętrznej prowadzonej w placówce:

-kontynuowanie współpracy MOW ze środowiskiem lokalnym.

3.Wnioski pracowników zawarte w sprawozdaniach z pracy grup z roku szkolnego 2018/2019:

-pogłębianie integracji grup wychowawczych,

-planowa opieka i pomoc w akceptacji pobytu w ośrodku przez nowo przyjętych wychowanków,

-indywidualizacja podejścia do wychowanków,

-dbałość o estetykę, porządek pomieszczeń poprzez rozwijanie obowiązkowości.

4. Wnioski z nadzoru pedagogicznego Dyrekcji w r.sz. 2018/2019:

-merytoryczne oraz systemowe prowadzenie dokumentacji,

-utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w placówce,

-udoskonalenie realizacji procedur zgłaszania nadzwyczajnych wydarzeń.

5. Kierunki polityki oświatowej MEN na rok szkolny 2019/2020:

-profilaktyka uzależnień,

-wychowanie do wartości przez kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych,

-wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych,

-rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów,

-rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów.

IV. Cele programu wychowawczo-profilaktycznego

 

Celem ogólnym programu jest promocja zdrowia oraz rozwijanie potencjału fizycznego, psychicznego, społecznego i moralnego wychowanków w bezpiecznych warunkach Chcemy, by nasi wychowankowie radzili sobie z zachowaniami problemowymi bez uciekania w przestępczość i uzależnienia, cenili naukę i chcieli ją kontynuować, uczyli się umiejętności niezbędnych do bezpiecznego i zdrowego życia we własnym środowisku lokalnym. Znali sens i wartość życia ludzkiego.

Cele szczegółowe dotyczą wszechstronnego rozwoju wiedzy i kompetencji wychowanków w w/opisanych czterech sferach oraz promocji zdrowia będą wraz z treściami profilaktycznymi zawarte w załączniku nr 1.

 

V. Zakresy przeciwdziałania rozwoju narkomanii w programie profilaktyczno-wychowawczym

 

Wszelkie podejmowane działania mające ograniczyć rozwój narkomanii wśród naszych wychowanków w niniejszym programie można podzielić na cztery grupy: oddziaływania wychowawcze, profilaktyczne, edukacyjne, informacyjne. Do każdych z tych grup przyporządkowane są konkretne cele, które budują czynniki ochraniające przed uzależnieniem oraz określają czynniki ryzyka rozwoju tego zaburzenia. Podejmowane działania budują także platformę współpracy dorosłych w ośrodku i środowisku lokalnym oraz są bezpieczne dla wszystkich zaangażowanych stron.

 

-działania wychowawcze: to współpraca z rodzicami-budowanie postawy prozdrowotnej, kształtowanie hierarchii systemu wartości, wzmacnianie więzi z placówką, budowanie klimatu i relacji, doskonalenie umiejętności nauczycieli w zakresie budowania relacji emocjonalnych, wzmacnianie kompetencji wychowawczych, rozwijanie działalności woluntarystycznej, edukacja rówieśnicza. Działania wychowawcze mają na celu uprzedzenie ewentualnych zachowań ryzykownych. Tworzymy tu czynniki ochraniające naszych wychowanków.

 

-działania edukacyjne: poszerzanie wiedzy, umiejętności na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego, rozpoznawania objawów używania;  wzmacniania i rozwijania umiejętności życiowych, samokontroli, radzenia sobie ze stresem, wyrażania emocji; doskonalenia kompetencji nauczycieli w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania środków psychoaktywnych oraz podejmowania interwencji profilaktycznej; doskonalenie kompetencji w zakresie profilaktyki używania środków, norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego. Są to działania mające na celu wspieranie zdrowego rozwoju dzieci oraz ograniczenie pojawiających się u wychowanków dysfunkcji.

 

-działania informacyjne: polega na dostarczeniu aktualnych informacji na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych, profilaktycznych w związku z przeciwdziałaniem używaniu środków psychoaktywnych; obejmuje konsekwencje prawne; procedury postępowania i metody współpracy w sytuacji zagrożenia, zawiera informowanie na temat możliwości uzyskiwania pomocy specjalistycznej. Głównym celem informowania jest kształtowanie poczucia bezpieczeństwa i nadziei na zmianę, możliwości uzyskania pomocy skierowanej do wszystkich odbiorców programu.

 

-działania profilaktyczne: profilaktyka uniwersalna polega na wspieraniu wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia, a także na podejmowaniu działań ograniczających zachowania ryzykowne wynikające z używania substancji psychoaktywnych. Profilaktyka selektywna to wspieranie tych wychowanków, którzy ze względu na uwarunkowania są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych (pomoc osobom z grup ryzyka rozwoju uzależnienia). Natomiast profilaktyka wskazująca to pomoc tym, którzy wykazują wczesne objawy używania środków psychoaktywnych lub zachowań ryzykownych, a które nie wymagają specjalistycznego leczenia. Działania profilaktyczne w naszym ośrodku polegają na: realizacji profilaktyki uzależnień i promocji zdrowia psychicznego;  poszukiwania i rozwijania zainteresowań oraz talentów sportowych; kształtowaniu norm przeciwstawiających się używaniu substancji; realizacji interwencji profilaktycznej przez specjalistów; aktywne włączanie wychowanków w realizację IPET. Celem działalności profilaktycznej jest diagnoza czynników ryzyka i korygowanie tego co jest niewłaściwe, niwelowania konsekwencji wszelkich zaburzeń.

 

VI. Uczestnicy i realizacja programu wychowawczo-profilaktycznego

 

Uczestnikami programu są wszyscy wychowankowie MOW; pracownicy ośrodka - wychowawcy, nauczyciele, specjaliści – psychologowie, pedagodzy, doradca zawodowy; opiekunowie prawni. Za realizację programu wychowawczo-profilaktycznego ośrodka odpowiedzialni są wszyscy pracownicy MOW. Dyrektor czuwa nad prawidłowością jego realizacji. Za realizację poszczególnych zakresów odpowiedzialni są pracownicy uwzględnieni przy zadaniach w rocznym planie pracy MOW. Program wychowawczo-profilaktyczny może być modyfikowany w trakcie realizacji. Rada pedagogiczna oraz opiekunowie prawni są zobligowani do poszerzania swojej wiedzy i umiejętności wychowawczych, profilaktycznych. Realizacja założonych celów będzie się odbywała podczas:

• zajęć z wychowawcą na lekcjach pozostających do jego dyspozycji,
• wdrażania zadań wychowawczych i profilaktycznych zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego np. na lekcjach wychowania do życia w rodzinie, edukacji dla bezpieczeństwa, religii itd,
• zajęć prowadzonych przez specjalistów,
• zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych (kółka zainteresowań),
• zjazdu rodziców,
• edukacji pedagogicznej (pedagogizacja rodziców),
• imprez organizowanych na terenie ośrodka,
• szkoleń dla opiekunów prawnych, pracowników pedagogicznych,

Wykorzystane będą aktywne formy pracy:

• oddziaływanie werbalne (rozmowy, pogadanki, wykład),
• teatry, występy,
• dyskusje tematyczne (dzielenie się doświadczeniami), wskazywanie postaw (wzorców) pozytywnych,
• zajęcia grupowe,
• społeczność,
• konkursy, wyjazdy poza teren ośrodka.

Szczegółowe działania wychowawczo-profilaktyczne oraz formy i sposoby realizacji są zawarte załączniku nr 1 do niniejszego Programu: „Treści i działania wychowawczo-profilaktyczne realizowane w czterech sferach rozwoju wychowanków wraz z promocją zdrowia”. Natomiast harmonogram zawierający informacje dotyczące osób odpowiedzialnych i terminów organizowanych działań i zajęć - znajduje się w rocznym planie pracy MOW.

 

 

 

VII. Organizacja działań wychowawczo-profilaktycznych dla rodziców i opiekunów prawnych oraz pracowników ośrodka

 

Względem rodziców i opiekunów prawnych w placówce realizowane są następujące działania:

- informowanie rodziców o podejmowanych przez placówkę działaniach profilaktyczno-wychowawczych (organizacja Zjazdów Rodziców - kierowanie informacji do rodziców, zapoznanie opiekunów z treścią niniejszego programu, organizacja gazetek tematycznych, informowanie o ważnych wydarzeniach na stronie internetowej, umieszczanie na stronie ośrodka materiałów edukacyjnych);

-informowanie rodziców o funkcjonowaniu wychowanków (bieżący kontakt telefoniczny i osobiste informowanie o sukcesach i trudnościach podopiecznych, konsultacje ze specjalistami);

-kształtowanie wiedzy i umiejętności rozwiązywania problemów z obszaru wychowania i profilaktyki (konsultacje osobiste i telefoniczne ze specjalistami i wychowawcami, indywidualna pedagogizacja rodziców).

Dla grona pedagogicznego w bieżącym roku szkolnym zaplanowano:

-doskonalenie zawodowe - kursy, szkolenia poszerzające warsztat pracy terapeutycznej, wychowawczej;

-wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli z zakresu: „ABC bezpieczeństwa czyli jak zapobiegać kryzysom w szkole”, „Humor w szkole – wykorzystanie humoru w pracy nauczyciela”, „Pierwsza pomoc przedmedyczna”, „Narkotyki i przestępczość narkotykowa w aspekcie profilaktycznym”, „Zachowania agresywne między uczniami i wobec nauczyciela – strategie postępowania”.

 

VIII. Partnerzy programu wychowawczo-profilaktycznego

 

            Zadaniem partnerów jest udzielanie pomocy, realizowanie i wpieranie różnorodnych działań podejmowanych w ośrodku dla dobra wychowanków i ich rodzin. Do najważniejszych partnerów należą:

-Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Czechowicach-Dziedzicach,

-POZ w Jaworzu oraz poradnie lekarskie specjalistyczne w Jaworzu, Bielsko-Białej,

-PZP dla dzieci i młodzieży w Bielsko-Białej,

-Komenda Policji w Jasiennicy,

-organizacje turystyczne: PTTK o/Podbeskidzie i Starostwo Powiatowe,

-klub sportowy „Czarni” w Jaworzu,

-Parafia Rzymsko-Katolicka w Jaworzu,

-Przedszkole nr 1 w Jaworzu, Szkoła Podstawowa nr 1 w Jaworzu,

-ośrodki MOW organizujące konkursy ogólnopolskie: Kuźnia Raciborska, Lidzbark Warmiński.

 

IX. Ewaluacja programu wychowawczo-profilaktycznego

 

            Ewaluacja służy ustaleniu czy realizowany program przynosi oczekiwane efekty. Monitorujemy więc na bieżąco treść i przebieg procesów wychowawczo-profilaktycznych, jak i osiągnięte wyniki. Ewaluację ankietową wybranych obszarów przeprowadzamy corocznie, pod koniec roku szkolnego i opracowujemy wnioski do pracy na następny rok szkolny. Dane, które bierzemy pod uwagę pochodzą z licznych źródeł. Używamy następujących narzędzi ewaluacyjnych:

• Ankieta skierowana do wychowanków;
• Ankieta skierowana do grona pedagogicznego;
• Ankieta skierowana do opiekunów prawnych;
• Analiza trudności wychowawczych i profilaktycznych przeprowadzona przez wychowawców, nauczycieli i specjalistów z realizacji  programów wychowawczo - profilaktycznych na dany rok szkolny (wnioski ze sprawozdań z pracy);
• Wnioski z zebrań zespołów ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej, ewaluacji wewnętrznych i nadzoru pedagogicznego;
• Obserwacje, wnioski opiekunów prawnych, pracowników pozapedagogicznych, partnerów programu;
• Kierunki polityki oświatowej MEN na dany rok szkolny.